განათლება · საზოგადოება

სკოლა – ჩემი ფეისბუქფრენდების კედლებზე

ნაწილი 1 – სწავლის დაწყება – 15 სექტემბერი
15 სექტემბერს სწავლა რომ დაიწყო და მოსწავლეების მშობლებმა სოციალურ ქსელში გამოვფინეთ თეთრპერანგიანი გაპრანჭული შვილების ფოტოები, რამდენიმე “ფრენდის” გვერდზე საინტერესო დისკუსიას წავაწყდი. ფბ. საზოგადოების ერთი ნაწილი ამუნათებდა მეორე ნაწილის მხრიდან სკოლის დაწყებით გამოწვეულ სიხარულს. მეტიც, წერდნენ რომ სწავლის პროცესი ყველაზე დიდი ჯოჯოხეთია, სკოლა – ყველაზე საზიზღარი ორგანიზაცია, მოსწავლეები კი საცოდავი წიწილები, რომლებიც მშობლების ტელეფონში ფოტოკამერის ჩაჩხაკუნების შემდეგ, საბრალო მობუზულ არსებებად იქცევიან, აღტკინებულ-აჟიტირებული მშობლები კი სინამდვილეს თვალს არ უსწორებენ.
პირველი რაც ამ დისკუსიის წაკითხვის შემდეგ გავიფიქრე, იყო – სად არის ეს ხალხი მაშინ, როცა სკოლაში ბავშვების უფლებები ირღვევა? რატომ ტოვებენ შვილებს ისეთ ადგილას, სადაც ბავშვები თავს ცუდად გრძნობენ? თუ მათ, ჩემგან განსხვავებით, ჰგონიათ, რომ სკოლა ერთი დიდი სატანჯველია და ძირითადად უარყოფითი ემოცია აკავშირებთ, მაშინ რატომ არ იბრძვიან შეცვალონ სისტემა უკეთესობისკენ.

ნაწილი 2 – რა მოხდა შემდეგ – 1 ოქტომბერი
სწავლის დაწყებიდან ერთ კვირაში ფეისბუქზე ახალი თემა გაიხსნა – “ღმერთო დამეხმარე გავაკეთებინო ბავშვს დავალებები და დავრჩე მოსიყვარულე დედად, კულტურულ ქალად და ადექვატურ მეზობლად”.
აქ კი გაერთიანდა ფეისბუქსაზოგადოება. ისინი, ვინც სწავლის დასაწყისში განსხვავებულ აზრზე იყო, საერთო სატკივარი აღმოაჩნდათ.
“რატომ არ იწერება სტატიები, როგორ არ უნდა მოიქცეს მასწავლებელი მშობლებთან პირველი შეხვედრის დროს, გავუზიარებდი მაინც. რატომ ღმერთო, რატომ..”
გამოჩნდა იგივე პირველკლასელების თვალცრემლიანი ფოტოები გადაშლილ წიგნებთან და რვეულებთან, წარწერით – “იტანჯება”.
თეკოს წერა განსაკუთრებით უჭირს. სწორ ხაზებსაც ვერ ავლებს, მის დედას კი ნერვები არ ჰყოფნის. თავზე ადგას და დაჰკივის. დაბნეული თეკო თვლის, რომ მას არაფერი შეუძლია, მეცადინეობა კი ყველაზე ცუდი პროცესია დედამიწაზე.
იმედგაცრუებულია პირველკლასელის დედა თამუნა, რომელმაც მასწავლებელს თანამშრომლობა შესთავაზა და რჩევები ჰკითხა, როგორ დახმარებოდა შვილს საშინაო დავალების მომზადებაში. სანაცვლოდ, ზედმეტი და “უსარგებლო” აქტივობისთვის შენიშვნები მიიღო და მშობელთა კრებაზე კრიტიკის სუბიექტი გახდა.
6 წლის ნინუცა, მთელი წელი რომ ემზადებოდა სკოლისთვის, თან რეალისტური წარმოდგენა ჰქონდა სასწავლო გარემოზე, ტირის და უარს აცხადებს სკოლაში სიარულზე. მიზეზი მარტივია, მასწავლებელი ყვირის. ნინუცას თქმით, მასწავლებელმა ისიც უთხრათ, “გაგაჩენენ თქვენი მშობლები და მერე ჩვენ მოგვიყრიან სკოლაში ამ ბავშვებს, ჩვენ უნდა ვიჭყლიტოთ ტვინიო”. ნინუცა კახეთის ერთ-ერთი სოფლის სკოლაში სწავლობს.
სკოლაში სიარული დიდი ხანია არ ეხალისება მესამე კლასელ დანიელს. მასწავლებელი დეგენერატებს გვეძახის კუთხეში გვაყენებსო.
მეხუთე კლასელმა მალხაზიმ მათემატიკის სწავლას მოუკლო – ახალ მასწავლებელს თითქმის ყოველდღე სთხოვდა, მისთვის მახო დაეძახა, როგორც ყველა ეძახდა აქამდე, მაგრამ მასწავლებელი ვერ დაიყოლია. შედეგად საგანზე გული აიყარა, აქამდე წარმატებულ მოსწავლეს დედა ძალით სვამს სამეცადინოდ.

ორი კვირა საკმარისი აღმოჩნდა, რომ მოსწავლეები და მათი მშობლები განათლების სისტემის მანკიერებებს შეჯახებოდნენ. ისინი, ვისაც სკოლის დაწყება უხაროდა და ისინი, ვისაც არ უხაროდა, უკვე ერთ აზრზე შეჯერდნენ – სკოლასთან ურთიერთობა ნამდვილად არ არის სასიამოვნო.
ნაწილი 3 – ვინ არის დამნაშავე, როცა სასწავლო წლის დასაწყისშივე ჩიხში შედის სისტემა?!
კვლევები აჩვენებს, რომ ოჯახის მახასიათებლების შემდეგ, მოსწავლის სწავლის შედეგებზე მოქმედი ყველაზე მნიშვნელოვანი ფაქტორი მისი მასწავლებლის ხარისხია.
ნუთუ, ასე ძნელია, გვეყოს ნერვები ჩვენივე შვილებისთვის? ნუთუ, ასე ძნელია, მოვიძიოთ ინფორმაცია თამაშით სწავლების მეთოდებზე? ნუთუ, ასე ძნელია, გავაცნობიეროთ და შვილებსაც ავუხსნათ, რომ სკოლა მათი “სამსახურია”? ნუთუ, ასე ძნელია კუთხეში არ დააყენოთ და სამარცხვინო დაფაზე არ გამოაკრათ მოსწავლე? ნუთუ ასე ძნელია, პირველკლასელს პირველივი თვეში საშინაო დავალება არ მისცეთ? ნუთუ ასე ძნელია წითელი კალამი მწვანეთი ჩაანაცვლოთ? ნუთუ ასე ძნელია, სანამ მიეჩვევა, ფანქრით წერის უფლება მისცეთ, შეცდომის დაშვების შიში რომ მოუხსნათ? ნუთუ, ასე ძნელია, ხელებში არ ჩაარტყათ, როცა ზურგსუკან თითებზე ჩუმად ანგარიშობს? ნუთუ, ასე ძნელია, ხანდახან მერხიდან ადგომის უფლება მისცეთ ახალბედა მოსწავლეს? ნუთუ, ასე ძნელია, დასჯის მეთოდები წახალისებით ჩაანაცვლოთ? ნუთუ, ასე ძნელია, მოხალისე მშობელი ჩართოთ სასწავლო პროცესებში? ნუთუ, ასე ძნელია, თუ არ შევაყვარებთ, არ შევაჯავროთ მაინც ბავშვებს სწავლის პროცესი?
P.S. კარგი მასწავლებელი ამ წერილს თავის თავზე არ მიიღებს. მეტიც, დამეთანხმება. პირადად ჩემს თვალში არასოდეს იმხელა ფასი არ ჰქონია კარგ მასწავლებელს, როგორც ახლა. შესაბამისად, საუბარი იმაზე რომ მასწავლებლის იმიჯი დაეცა, სასაცილოა. ვიღაცის ეცემა, ვიღაცის იზრდება. საზოგადოება ადექვატურად აფასებს მოვლენებს. შესაბამისად, კომენტარები იმაზე, რომ “ყველას ერთ ქვაბში ნუ ხარშავ” და ა.შ. არ განიხილება.

 

 

განათლება · საზოგადოება

დატოვეთ ღირსება სკოლის გარეთ, შენობაში ის არ დაგჭირდებათ!

ცემა, წამორტყმა, ხელის კვრა, ყურის აწევა და თმის მოქაჩვა რომ საქართველოს სკოლებში ძალადობად არ ითვლება, პირადად ჩემთვის ახალი ამბავი არ არის. ჯერ კიდევ დაწყებით კლასში ორი ისეთი მასწავლებელი მყავდა, დაფასთან ცალი ყურით ჰაერში აწეულ ბავშვს მეორე, გაშლილი ხელით სახეში რომ ურტყამდნენ გაკვეთილის დროს. ერთი-ორჯერ მეც მომხვედრია ასეთი სილა და მწარედ მახსოვს გაცეცხლებული მასწავლებლის არათითზე დაბინავებული “კალიცოს” ნაკვალევი ჩემს ისედაც გაჩხიკინებულ ლოყაზე.
თუმცა ეს იყო 90-იანებში. მას შემდეგ მთელი ცხოვრება გავიდა და წესით, რაღაც სასიკეთოდ უნდა შეცვლილიყო. სწავლების ველური მეთოდები, ჩემი ასაკის გოგო-ბიჭებს რომ დღემდე ცუდად გვახსენებს სკოლას, გამოყენებიდან ამოიღეს. თუმცა მასწავლებლების დიდ ნაწილს ამ დრომდე ნერვები ეშლება, როცა ვინმე ბავშვთა უფლებების შესახებ საუბრობს.

ერთი წლის წინ ჩემს თავზე გამოვცადე, რომ სკოლის თანამშრომლების მხრიდან ფიზიკური ძალადობა, ყვირილი, მუქარა, შეურაცხყოფა, დამამცირებელი სიტყვებით მიმართვა ძალადობად ჯერ კიდევ არ მიიჩნევა.
ყველაფერი ასე დაიწყო:
ტელევიზიიდან თბილისის ცენტრალური უბნის ერთ-ერთ სკოლაში მივედი გადაღებაზე. ვიღებდით სიუჟეტს შესაძლო კორუფციულ სქემაზე განათლების სისტემაში. საქმეში ფიგურირებდა კონკრეტული დირექტორის ხელმოწერილი დოკუმენტები. ამიტომ ჯერ ტელეფონით დავუკავშირდი სკოლის ხელძღვანელს. პასუხს რომ თავი აარიდა, სკოლაში მივაკითხე. ხელმოწერილი დოკუმენტი ტელეეთერში უნდა მეჩვენებინა. სიუჟეტი რომ ცალმხრივი არ გამოსულიყო ყველა კანონიერი გზა უნდა მესინჯა დირექტორთან დასაკავშირებლად.
სკოლის შენობაში არ შემიშვეს, იმ მოტივით, რომ საგაკვეთილო საათები იყო. ბუნებრივია, შეჭრა არც მიცდია. ღია კარების ზღურბლიდან ვითხოვდი დირექტორთან შეხვედრას და გასაუბრებას.

ასაკიანი დარაჯი, ვინმე კოლია თავიდანვე არ გამოირჩეოდა ზრდილობით. კარში ჩამიდგა, თითქოს ძალით ვაპირებდი შეღწევას. დირექტორს დაურეკა. არ ვიცი, რა ბრძანება მიიღო, მაგრამ გათიშა თუ არა ტელეფონი, ცხვირში მომარტყა კარი და მომაძახა, რომ დირექტორი ადგილზე არ იყო. 

მოსწავლეებმა, რომლებიც საგაკვეთილო საათებში ეზოში დასეირნობდნენ, ჩურჩულით მიმანიშნეს დირექტორის ახალთახალ ძვირადღირებულ მანქანაზე და დაზუსტებით მითხრეს, რომ ადგილზე იყო და გვემალებოდა. (წესით კი ფიზკულტურა ჰქონდათ ამ ბავშვებს, მაგრამ დარბაზი არ გაგვაჩნია, ტენდერი არ ჩატარებულა ჯერ და დრო გაგვყავსო – მითხრეს. იქვე იყო ფიზკულტურის მასწავლებელიც.)

კიდევ ერთხელ ვცადე კოლიასთან კომუნიკაცია. ჰოლში, კარიდან ორ ნაბიჯში გავჩერდი და ვთხოვე: – დაზუსტებით ვიცი, რომ აქ არის და იქნებ კამერის გარეშე მაინც შემხვდეს, რომ მასზე ინფორმაცია ცალმხრივად არ გავაშუქოთ მეთქი. სრულიად მოულოდნელად დარაჯი ჩემსკენ თითქმის სირბილით წამოვიდა, მომვარდა, დაგეშილივით ჩამაფრინდა მკლავში, კარებისკენ წამაპორწიალა და ჩემს ძაღლივით გაგდებას შეეცადა. რასაკვირველია, თავის დაცვა ვცადე, წამიერად შევაჩერე, თუმცა კოლიამ მაჯობა, ერთი კარგად შემომიკურთხა და ძალით გამომაგდო.

მე, რომელიც ხელს არავის ვუშლიდი, ვიდექი კართან და კონსტრუქციულად ვითხოვდი სკოლის დირექტორთან შეხვედრას, ფიზიკური ძალის გამოყენებით გამომაგდეს. თქვენ წარმოიდგინეთ, ვიდეოკამერის თანხლებით მისულ არასურველ სტუმარს რომ ასე ექცევიან სკოლაში, რა ხდება დახურულ კარს მიღმა გაკვეთილზე, კაბინეტსა და დერეფნებში.
მთელი ამ ხნის განმავლობაში, გვერდით მედგა ოპერატორი, რომელიც ვიდეოკამერით იღებდა მოვლენებს. მათ შორის, ვიდეოზე იყო ასახული ის კადრებიც, სადაც ნათლად ჩანს, რომ არსად შეჭრის მცდელობა არ მაქვს, ფეხებში არავის ვუძვრები და სრულიად მოულოდნელად, ცამოწმენდილზე მაგდებს სკოლის შესასვლელიდან გარეთ ჩემს მკლავს ჩაბღაუჭებული დარაჯი.

რა თქმა უნდა, შემეძლო წამოვსულიყავი და მარტივად გამომეყენებინა ეს ვიდეო მასალა იმის მტკიცებულებად, რომ დირექტორმა არ მიმიღო. თუმცა რომ წარმოვიდგინე, როგორ ექცევიან იმ სკოლაში მოსწავლეებს, საიდანაც ჟურნალისტებს კინწისკვრით ყრიან, თავი მოვალედ ჩავთვალე, “ჭკუა მესწავლებინა” და ცოტა მეტად შემეწუხებინა სკოლის მოძალადე ადმინისტრაცია.

ჩემი უფლებების უხეში დარღვევის ფაქტზე პატრული გამოვიძახე. აი, მაშინ დაიწყო სკოლაში ის, რაც დაიწყო. სკა რომ შეარხიო და გააფთრებული ფუტკრები გარეთ გამოცვივდნენ, დაახლოებით მსგავსი სურათი იყო. აფუთფუთდა სკოლა. მოაწყდნენ ფანჯრებს. გაივსო დერეფანი.

მე მშვიდად ვიდექი ეზოში და პატრულთან ვარკვევდი, ჰქონდა თუ არა დარაჯს შენობის შესასვლელიდან ჩემი გამოთრევის უფლება. რა თქმა უნდა, არ ჰქონდა! პატრულის თანამშრომლები სრული გულმოდგინებით მოეკიდნენ საქმეს. შეამოწმოს ვიდეო კამერის ჩანაწერი. ცალსახად, ვუთხარი, რომ იმ დარაჯისთვის ჩივილს არ ვაპირებდი. ერთადერთი მიზანი მქონდა, სამართალდამცავებს სკოლის თანამშრომლებისთვის შეეხსენებინათ მათი და სხვისი უფლებების შესახებ.

დაკითხვის დროს შორიახლოს გვივლიდა სკოლის შენობიდან “წიომნად” გამოსული ორი თანამშრომელი, რომლებსაც, სავარაუდოდ, დირექტორისთვის უნდა ეცნობებინათ, რას ვუყვებოდი პატრულს. წავიდნენ თუ არა პატრულის თანამშრომლები სკოლის ადმინისტრაციის მოსანახულებლად, მომადგა ეს ორი ქალი.
– რატომ იტყუებით ახალგაზრდა? – მეკითხებიან დამცინავად და გამომცდელად.
– მე მეუბნებით ქალბატონო?
– ხო, თქვენ. სხვათაშორის, პატრულს კამერები უკვე შეუმოწმებია და იქ ძალადობის არანაირი კვალი არ ჩანს.
გამეცინა. კასეტა კამერაში იდო, კამერა ოპერატორს ჰქონდა, ოპერატორი გვერდით მედგა.
– მართლა? ვინ გითხრათ ქალბატონო? – შევეცადე შემეცხადებინა ეს ამბავი.
– ჰმ. ჩემი თვალით ვნახე, არაფერი ეგეთი ჩანაწერი ვიდეოზე არ იყო! – დაუსვა წერტილი.
ჭორს ავრცელებდნენ. სკოლის ორი თანამშრომელი იდგა იდგა ჩემს წინ და ურცხვად ავრცელებდნენ ჭორს.

პატრულმა სკოლაში გამაგრებულ დირექტორს შენობის გარეთ გამოსვლა მოსთხოვა. გამოვიდა ამალით. პედაგოგებით გარშემორტყმული. თითქოს ვინმე თავს ესხმოდა. იდგა პედაგოგების ალყაში და ეირზე ეტყობოდა დირექტორობა.

მივუახლოვდი. ვცდილობ გავესაუბრო. შეკითხვას ვუსვამ, მაგრამ ვინ მაცდის. არის ერთი გნიასი. მივლიან გარშემო, მიყვირიან. ისე გამლანძღეს, ისე გამთათხეს, კაციშვილი არ დაინტერესებულა, რა საქმეზე ვიყავით მისულები. რა იყო იმ საქმეში ისეთი, ამ ამბის ატეხვად რომ ღირდა.

– როგორ უბედავ დირექტორს ამდენ შეკითხვას, სად გაიზარდე, სად ?!

– ვინ გამოგგზავნა, ვინ, შე პროვოკატორი !! ოჯახი არ გყავს? არ გრცხვენია? 

– როგორ კადრულობ? რამდენს გიხდიან, გამოტყდი ახლავე! 

პედაგოგიური კოლექტივი ჩემს თვალწინ გადაიქცა ინსტიქტებით მოქმედ დაჯგუფებად. რაკი თავად სკოლის თანამშრომლები იყვნენ და მე – გარეშე პირი, ავტომატურად დამიპირისპირდნენ. 0 კრიტიკული აზროვნება. 0 სიმართლის გარკვევის სურვილი. 0 და 0-ზე უფრო დაბლა იმის ფიქრი, ვაითუ, არ იდგნენ სიმართლის მხარეს. ვაითუ, ეშლებოდათ რამე. ვაითუ, მართლა რამეს მალავდა მათი დირექტორი, ვაითუ, მართლა დაარღვია მათი სკოლის დარაჯმა ადამიანის უფლებები. თუმცა ვის ადარდებდა იქ ადამიანის უფლებები. ვის ახსოვდა, რომ ადამიანს აქვს უფლებები.. ვირი არ ჰყავდათ, თორემ უკუღმა შემსვავდნენ.

დირექტორიც იდგა მედიდურად, ხელქვეითებისგან შეგულიანებული და ერთი სიტყვაც არ დაძრა იმ მთავარ დოკუმენტზე, რის გამოც მას მივაკითხეთ. ამაში მშვენივრად გამოიყენა კოლექტივი და მასწავლებლებმაც გადასარევად გაართევეს თავი შესაძლო დანაშაულის დამალვას.
სადაც ჟურნალისტზე ძალადობა არ გაუკვირდათ, სადაც პატრულის იდენტიფიცირებული ძალადობის ფაქტი ჩაფარცხეს, სადაც ჭორად გაავრცელეს და თვითონვე დაიჯერეს, რომ კამერით არაფერი გადაგვიღია და ყველაფერი მოვიგონეთ, წარმოიდგინეთ როგორ განსხვავდება მათი რეალური სახე, იმ დეკლარირებული დამოკიდებულებისაგან, რასაც ბავშვთა მიმართ ძალადობის პრობლემის მიმართ იჩენენ. ფაქტია, თანამედროვე სკოლას არ აქვს არასასურველ ქცევაზე სწორი რეაგირების საკმარისი კომპეტენცია.
კიდევ ერთხელ თანავუგრძნობ ბავშვებს, ასეთ ადამიანებთან ურთიერთობას რომ ავალდებულებს სახელმწიფო.

P.S. წერილი არ ეხება იმ ერთეულ პედაგოგებს ვინც დაკისრებული მოვალეობა პირნათლად შეასრულა და გვერდი აგვიარა. ვისაც არც სეირის საყურებლად ეცალა და არც დირექტორის საამებლად სიტყვის გამოსვლის სურვილი ჰქონდა.

Uncategorized

საოცნებო “მუქთა კუბო”

„მესიებში“ არ გვიმართლებს..

აშკარაა, ჩვენი არჩეული არც ერთი „წინამძღოლი“ეფექტური მხსნელი არ გამოდგა. ქვეყანაში სოციალური ფონი უარესდება. უმუშევრობა ეროვნულ პრობლებათა ჩამონათვალში პირველ ადგილზეა. ყველა კვლევით სუბიექტური სიღარიბე გაზრდილია. ანუ ადამიანები ახლა უფრო ღარიბად თვლიან თავს, ვიდრე რამდენიმე წლის წინ. ასეთია მოცემულობა.

ორი ვარიანტი გვაქვს – ვიძახოთ: „გვეშველება რამე“?! ან ჩვენ თვითონ ავაშენოთ სახელმწიფო.

ოღონდ „ჩვენ თვითონში“ ყველას ვგულისხმობ – ჩემს ოჯახს, სამეგობროს, სანათესაოს, სამეზობლოს, სანაცნობოს, მათ ოჯახებს, მათ სამეგობროებს, მათ სანათესაოებს, მათ სამეზობლოებს, მათ სანაცნობოებს …

ვისთვის რა არის სახელმწიფო? ვიღაცისთვის იგივე მთავრობაა, ვიღაცისთვის მეწველი ძროხა, სხვებისთვის საერთოდ განყენული „რაღაც” ყველაზე და ყველაფერზე ზრუნვა რომ ეკისრება.

სინამდვილეში რა არის სახელმწიფო? ეს არის ჯგუფი ადამიანებისა, რომლებიც სახლობენ ფიქსირებულ ტერიტორიაზე, აქვთ საერთო კანონები, ჰყავთ მთავრობა და შესწევთ საერთაშორისო ურთიერთობის წარმართვის უნარი.

ვინ აფინანსებს სახელმწიფოს? – დაფინანსების მთავარი წყარო მოქალაქის და ბიზნესის  გადახდილი გადასახადებია.

რატომ უნდა გადაიხადოს მოქალაქემ გადასახადი? – სახელმწიფოს ჭირდება შემოსავალი ფუნქციების განსახორციელებლად.

საიდან უნდა გადაიხადოს მოქალაქემ გადასახადი? – მიღებული შემოსავლიდან.

რა უჯდება თითოეულ მოქალაქეს ჩვენი სახელმწიფოს შენახვა? – არსებული კანონმდებლობით სულ მცირე ხელფასის მეხუთედი უნდა უჯდებოდეს. ჩვენს რეალობაში კი საქმე სხვაგვარადაა. 3 მილიონ ადამიანს თეთრიც არ უჯდება (თუ კანონი არ დაარღვია და  ჯარიმა არ გადაიხადა, რა თქმა უნდა).

 

რამდენი ადამიანი შრომობს სახელმწიფოს სასარგებლოდ?

სულ 3 729 500 ვართ. სახელმწიფოს სასარგებლოდ მხოლოდ 698 080 ადამიანი შრომობს. არჩენს საკუთარ ოჯახს და საშემოსავლო გადასახადის სახით მისთვის საკმაოდ სოლიდურ თანხას, ხელფასის მეხუთედს ბიუჯეტში იხდის. დანარჩენი მოსახლეობა  ან უმუშევარია ან თვითდასაქმებული ან ბავშვი ან სტუდენტი ან პენსიონერი ან დიასახლისი ან კიდევ სხვა რამ.. ამ 3 მილიონ ადამიანს 1 თეთრიც არ უჯდება სახელმწიფოს შენახვა.

 

რამდენი ადამიანი ელის სახელმწიფოსგან ზრუნვას და სარგებელს? – ყველა. უფრო მეტად ის 3 მილიონი ადამიანი, ვინც ანგარიშვალდებული არ არის სახელმწიფოსთან, მაგრამ ზრუნვა სჭირდება.

ამ 3 მილიონ ადამიანს სახელმწიფო “უფასოდ” აძლევს: (საკმარისია თუ არა, ცალკე თემაა; ხარისხიანია თუ არა ცალკე თემაა, უფასო რომ არ არის – ცალკე თემაა):

  1. სკოლამდელ, საშუალო და რიგ შემთხვევაში უმაღლეს განათლებას.
  2. უფინანსებს ჯანდაცვას.
  3. საჭიროების შემთხვევაში უხდის პენსიის მსგავს შემწეობას.
  4. საჭიროების შემთხვევაში დროებით უნიშნავს სოციალურ შემწეობას.
  5. უწესებს შეღავათებს კომუნალურ გადასახადებზე, საზოგადოებრივ ტრანსპორტზე და ა.შ.

სანაცვლოდ რას იღებს მთავრობა? ღირსეულ ანაზღაურებას, კომფორტს, სიცოცხლის ბოლომდე გარანტირებულ მომავალს.

ანუ ჩვენივე გადახდილი გადასახადებიდან მოგროვილი ფულით პირობითად “მიდის ბაზარში” ჩვენთვის ყიდულობს არც ისე ხარისხიან სერვისებს, თავისთვის ფუფუნებას. ჩვენ გვაჭმევს ხმელ პურს, თვითონ წინ უდგას თაფლის ქილა. მაგრამ ჩვენ მაინც კმაყოფილები ვართ, იმიტომ რომ გვარწმუნებენ ეს პროდუქტები უფასოდ მოგვცეს, ნაჩუქარია. ნაჩუქარ ცხენს კი კბილი არ გაესინჯება. 

ხალხის აზრით, კარგია მთავრობა, როცა (თუნდაც უხარისხო) მომსახურებას “უფასოდ” არიგებს და სანაცვლოდ არაფერს სთხოვს. თავის მხრივ, არც მთარობა გადადგამს არაპოპულარულ ნაბიჯს და ვერ მოგთხოვს შენ: ტაქსის მძღოლო, რეპეტიტორო, ხელოსანო, გარემოვაჭრევ, ფერმერო თუ მევენახე გადასახადის გადახდას. მერე ხომ ხმას აღარ მისცემ და ის კარგ ხელფას-პრემია-დანამატს ვეღარ მიიღებს. შენ კიდევ ტაქსის მძღოლო, რეპეტიტორო, ხელოსანო, გარემოვაჭრევ, ფერმერო თუ მევენახე ნუ გგონია რომ კარგი მთავრობაა თუ 10 თეთრიდან 1-1.5 თეთრს არ გთხოვს. მას ისიც ჰყოფნის რაც ბიუჯეტშია მოგროვილი, მე და შენ კი გაუმართავ ქვეყანაში უღირსად ვცხოვრობთ.

მერე მარტივად იტყვიან ბიუჯეტში ფული არ არის და გარემოს ვერ დავიცავთო, ვერც ხელფასს გაგიზრდით პედაგოგებო და ჯარისკაცებოო. თუ თავად დააკლდებათ კერძო ბიზნესს “დაპრესავენ”, ის პროდუქტს გააძვირებს და ირიბად ისევ ჩვენ დაგვაწვება ეს ხარჯი.

ასე რომ, შენი ლოგიკა:

ტაქსის მძღოლი: – დამასაქმა რო ლიცენზიას მთხოვს?!

ბაზრობის გამყიდველი: რად მინდა სალარო აპარატი სიფთა ვარ დღეს.

გარემოვაჭრე: – რას ვყიდი სალარო აპარატისას..

მევენახე: – გადაგვიხადეთ ფული ყურძენში!

მეთხილე: ბაღები დაისეტყვა და გადაგვიხადეთ კომპენსაცია!

ფერმერი: სახელმწიფომ რო არ დამითვალოს მე არ ვიცი რამდენი ძროხა და ქათამი მყავს? 

ხელოსანი: შპალერის გაკვრაში რა გადასახადს მთხოვთ, კი არ მეხალისება!

ოჯახის დამხმარე: სხვას ვემსახურები და კიდევ მე უნდა გადავიხადო გადასახადი?

ასე რომ, ეს ლოგიკა გადახედვას საჭიროებს.

მე სიამოვნებით მივცემდი ხმას პარტიას, რომელიც წინასაარჩევნოდ დაგვპირდება, რომ თავის ენაზე აუხსნის ხალხს გადასახადის გადახდის საჭიროებას, სამოქალაქო განათლების უმარტივეს პრინციპებს, საზოგადოებრივი აზროვნების მნიშვნელობას და ა.შ. 

მოსახლეობის დიდ ნაწილს დღემდე ჰგონია, რომ სახელმწიფომ უნდა შექმნას სამუშაო ადგილები. ააშენოს ქარხანა-საწარმოები, უნდა დაასაქმოს და ხელფასი უხადოს მოსახლეობას. რა გასაკვირია, ყველა პოლიტიკური ძალა ხომ ამ დაპირებით იმარჯვებს არჩევნებში. სინამდვილეში ეს არის ტყუილი. სახელმწიფო სამუშაო ადგილებს ვერ შექნის, არ არის ეს მისი საქმე და იმიტომ. სახელმწიფოს მხოლოდ შუამავალი რგოლის ფუნქცია აქვს ბიზნესსა და მოქალაქეს შორის. მეტიც, მოქალაქეა ვალდებული აჩვენოს შემოსავლები და გადაიხადოს გადასახადები. შემდეგ აკონტროლოს მთავრობა, როგორ და რაში ხარჯავს მის მიერ გადახდილ ფულს.

ჩვენს რეალობაში კი რა ხდება?

უმუშევარი მოქალაქის პოზიცია

თუ სახელმწიფო დასაქმებას ვერ ახერხებს ზრუნვა მაინც უნდა შეძლოს – ყოველ თვე სოციალური შემწეობა მისცეს (ფული აჩუქოს), ჯანმრთელობა, განათლება დაუფინანსოს და ფინანსური შეღავათები გაუწიოს.

რა ხდება თუ ადამიანმა მოახერხა, გარისკა და დიდი  წვალებით რაიმე საქმე წამოიწყო? ანუ გახდა თვითდასაქმებული:

თვითდასაქმებულის პოზიცია

სახელმწიფოს მის ჯიბესთან აღარაფერი ესაქმება. დაასაქმა,რომ ახლა რამეც სთხოვოს. მერე რა რომ ორ კაპიკს შოულობს? უშრომლად ხომ არ მოსდის ეს ფული, ამიტომ სახელმწიფო შენ შენთვის იყავი და თავშიც ქვა გიხლია. თუ გაუჭირდება მერე მოგაკითხავს. შენ ხომ არ დაგისაქმებია და რას თხოვ!!

ოფიციალური სტატისტიკით, შეთავაზებულ სამსახურზე უარი 7 500 -მა სოციალურად დაუცველმა მოქალაქემ თქვა. (წყარო: ჯანდაცვის სამინისტროს დასაქმების პორტალ www.worknet.gov.geადმინისტრაცია) რატომ?

სოციალურად დაუცველის პოზიცია ) (მოვიაზრებ, იმ 7 500 სოციალურად დაუცველს, ვინც შეთავაზებულ სამსახურზე უარი თქვა)

იმიტომ რომ დაბალ ხელფასზე (300-500 ლარი) მუშაობა არ უღირს. გზის და კვების ფული რომ გამოაკლოს შეიძლება ცოტათი მეტი დარჩეს, ვიდრე სოციალური შემწეობის სახით ისედაც უხდის სახელმწიფო. მერე ტანსაცმელი ჭირდება, ფეხსაცმელიც. თან შრომაც მოუწევს. მერე ან მოეწონება დამსაქმებელს ან არა. რისკია ხედავთ? უშრომლად კი ასე თუ ისე ცხოვრობს. სკოლა უფასო აქვთ მის შვილებს, ექიმი დაჭირდება უფასოა (წამალიო იკითხავთ, ეგ მეც მიკვირს). ხილს და ნუგბარს დიდი ხანია შეელია. „მეორადებში“ კაპიკებში იყიდება სამოსი. აღარც ასაკი აქვს და აღარც თვითგანვითარების ნერვები. შეეჩვია თან სიღარიბეს და ავად თუ კარგად ცხოვრობს. სამსახური რომ დაიწყოს სოციალურ შემწეობას დაკარგავს. არ ფიქრობს, რომ ასეთ შემთხვევაში სარგებელს სახელმწიფოსაც მისცემს და ოჯახსაც.  თავად კი საკუთარი თავის პატრონი გახდება და სხვისი დასაცავი აღარ იქნება.

 ხომ გაინტერესებთ , გვეშველება თუ არა რამე? გვეშველება თუ მუქთა კუბოზე ოცნებას გადავეჩვევით. თუ არარსებულ უფასო ფულზე ზღაპრებს არ დავიჯერებთ, თუ გავიაზრებთ, რომ ბუნებაში უფასო არაფერია და იმას რასაც “უფასოდ” გვასაღებენ, სინამდვილეში საერთო ყულაბიდან ყიდულობენ. სანაცვლოდ კი სხვა სფეროს აკლებენ. ეს გარდუვალია. სახლიდან ფული არავის მოაქვს არც წიგნებისთვის, არც ჯანდაცვისთვის, არც სოფლის მეურნეობის პროგრამებისთვის და ა.შ. გვეშველება, თუ ავიღებთ პასუხისმგებლობას და ვაღიარებთ, რომ სახელმწიფოს ძალა განათლებულ, განვითარებულ მოქალაქეებზე დგას და არა რომელიმე მთავრობის მეთაურის დაგეგმილ პოლიტიკაზე. ყველა მოქალაქე, გლეხი იქნება თუ პროფესორი ერთნაირად ვალდებულია გაინაწილოს პასუხისმგებლობა.

სხვანაირად სახელმწიფოები ვერ შენდება. მუქთა კუბოზე მეოცნებეები ამაზე უკეთეს სახელმწიფოს ვერ ავაშენებთ.

Uncategorized

უხილავი ბავშვები

თბილისის ერთ სკოლაში მოსწავლეთა მშობლებმა ერთმანეთს ისე სცემეს, რომ პატრულის გამოძახება გახდა საჭირო. შემთხვევა მშობელთა კრებაზე მოხდა. ერთმანეთს რიგითი, ტიპიური განვითარების მოსწავლის და შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე ბავშვის მშობლები დაუპირისპირდნენ.  მშობლების უმეტესობა კლასიდან ჰიპერ აქტიური სინდრომის მქონე თეკლას გადაყვანას მოითხოვდა.

-” ამდენი წელი ხო ვიტანდით შენ შვილს, ახლა შენ შედი ჩვენ მდგომარეობაში და წაიყვანე აქედან! მაინც ვერაფერს სწავლობს და ჩვენ შვილებსაც ხელს უშლის, ტყულად ცდებიან მასწავლებლები მაგაზე, სხვა ბავშვებისთვის დრო აღარ რჩებათ, მაგის დაწყნარებას უნდებიან, ყელში აქვთ ამოსული მაგისი სიგიჟეები!”

თეკლას დედა ჯერ მშვიდად უხსნიდა, რომ გაეროს  შშმ პირთა უფლებების კონვენციის 24-ე მუხლის და ზოგადი განათლების შესახებ საქართველოს კანონის მიხედვით, მის შვილსაც ისევე ჰქონდა განათლების მიღების უფლება, როგორც სხვა დანარჩენ ბავშვებს. თუმცა ეს აქამდეც არა ერთხელ ეთქვა. ამჯერად, კლასის მშობლები იმდენად პრინციპულები იყვნენ, რომ საქმე ფიზიკურ შეხლა-შემოხლამდე მივიდა და მშობელთა კრება საპატრულო პოლიციაში გაგრძელდა.

“რას აკეთებდა ასეთს მეცხრე კლასელი თეკლა?” – ვკითხე ამ ჩხუბის ერთ-ერთ მონაწილეს, მეორე დღეს რომ ყვებოდა მომხდარს.

– “ქცევის დარღვევა აქვს. დიდხანს ერთ ადგილზე ჯდომა არ შეუძლია.  გაკვეთილის მიმდინარეობის დროს ჭამს. ყურადღებას იქცევს. აქამდეც ცუდად იქცეოდა, მაგრამ რაც გარდატეხის ასაკი დაეწყო, არც მინდა თქმა, რას აკეთებს. ბოლო დროს ფანჯრის რაფაზე ადის და გადახტომით იმუქრება, ამის გამო გაკვეთილები იშლება. გვეცოდებოდა, ხმას არ ვიღებდით. 9 კლასის განათლება ხომ მიიღო? წავიდეს ახლა და მისცეს ჩვენ შვილებს სწავლის საშუალება” –  მიყვება აღშფოთებული მშობელი.

– სად უნდა წავიდეს? იქნებ ეს გარემო მისთვის ყველაზე ახლობელია? იქნებ სხვაგან უფრო ცუდად იგრძნოს თავი? იქნებ დარჩენილი 3 წელი ახდენს გარდამტეხ პოზიტიურ გავლენას მის ცხოვრებაში? ან თქვენ რა კომპეტენცია გაქვთ, რომ აიძულებთ სკოლა დატოვოს? ვინ გითხრათ, რომ სკოლა მხოლოდ “ჯანმრთელი” ბავშვებისთვის არის? იქნებ სკოლას მოსთხვოთ სასწავლო პროცესის დახვეწა, ბავშვი რატომ უნდა გაწიროთ?

-“არა გენაცვალე, მარტო მაგათ ხომ არა აქვთ უფლებები, ჩვენც ხომ გვაქვს?! მე ის ვიცი, რომ არ მინდა, ჩემი შვილი მთელი დღე ეგეთს უყურებდეს. სადაც უნდა იქ წავიდეს. მაგისგან მაინც არაფერი გამოვა.. სკოლაა ეს და არა საგიჟე!”

—————————–

გაეროს ბავშვთა ფონდის ბოლო მონაცემებით, საქართველოს მოსახლეობის 40%-ზე მეტს ნეგატიური დამოკიდებულება აქვს შეზღუდული შესაძლებლობების მქონე პირების მიმართ. ცრუ შიშებს, რომ შეზღუდული შესაძლებლობები გადამდებია, ინფორმაციის ნაკლებობა იწვევს. სტერეოტიპული მიგომებს კი კულტურული და რელიგიური ნორმები კვებავს. თეკლასაც იმ 9 სასწავლო  წლის განმავლობაში ხან ყალბად, ღვთის საჩუქარს ეძახდნენ,  ხან ღმერთი გამოცდას უწყობს მის მშობლებსო, ზურგს უკან იმასაც ამბობდნენ, ალბათ, მაგათ მამა-პაპას დიდი ცოდვა აწევს კისერზე და იმის სასჯელად გაჩნდა ეს ბავშვი ასეთიო. მოკლედ, ვერ შეიყვარეს თეკლა. ერთფეროვანმა სისტემამ, საზოგადოებამ  ვერ შეიყვარა განსხვავებული ბავშვი და ინკლუზიური სწავლების მულტიდისწიპლინურ საბჭოზე ადრე კლასელების მშობლებმა გამოუტანეს განაჩენი. იმ ჩხუბის შემდეგ თეკლა სკოლიდან გაიყვნეს და სახლში გამოკეტეს.

არადა, თეკლას “დაწყებითების” მასწავლებელი იხსენებს, რომ პატარა ლამაზი, ცისფერთვალება გოგო სპეციალურად მისთვის შედგენილ გეგმას თავს ართმევდა. წერაც ისწავლა, კითხვაც, ანგარიშიც, ქცევაც ადექვატური გაუხდა, საკლასო აქტოვობებშიც ერთვებოდა. თანაკლასელებიც მართებულად რეაგირებდნენ მის ქცევებზე. რა უნდა მომხდარიყო შემდეგ, ერთი მასწავლებლისგან ბევრ მასწავლებელთან რომ მოხვდა თეკლა? იქნებ სტიგმა, რომ ამისგან არაფერი გამოვა; იქნებ უნდობლობა – ამან რა უნდა ისწავლოს; იქნებ ურთიერთობის არ ცოდნა – არ ვიცი ამას რა მოვუხერხო;  იქნებ შიში – ის განსხვავებულია;

ან იქნებ უბრალოდ უსიყვარულობა?

საქართველოში 10 000 შშმ ბავშვია დარეგისტრირებული. გაცილებით მეტი – სარაუდოდ, 34 000 ბავშვი “უხილავია”. ეს ნიშნავს რომ ოჯახი მათ არ აჩენს.. მალავს.. ესირცხვილება ბავშვის გამოჩენა, რადგან ის არის განსხვავებული. ერთფეროვან საზოგადოებას კი განსხვავებული ბავშვები არ უყვარს. აი, როგორც თეკლა ვერ შეიყვარეს.

 

განათლება

ეროვნული გამოცდები – სასჯელი თუ ცხოვრების გზაჯვარედინი?!

უნარებში ეროვნული გამოცდის შემდეგ მეგობარს დავურეკე. აბიტურიენტი შვილი ჰყავს, ბავშვის ამბავი მაინტერესებდა. გაღიზიანებული შემხვდა. მგონი ვერაფერიც ვერ დაწერა ამ უტვინომ. დაბნეულა, იქ რომ შესულა და გამოვიდა ყურებჩამოყრილიო. არ ველოდი ასეთ პასუხს. გამიკვირდა. იმედია, ბავშვს არ ესმის ჩვენი საუბარი-მეთქი. როგორ არ ესმის, აქ ზის, შენ თვითონ დაელაპარაკეო – მიუგდო შვილს ტელეფონი. ბავშვმა დალაგებულად ჩამოაყალიბა რაც დაწერა. მასწავლებელსაც ვესაუბრე და ვვარაუდობთ, რომ ცუდი შედეგი არ მექნებაო. დედა რატომ ღელავს-მეთქი. რავიცი, დილიდან ქოთქოთებს, რომ ვერ ჩააბარო, რა უნდა გიყო, არ ვიციო!!
რა გინდათ ამ ბავშვებისგან?
გიკვირთ რატომ არის გამოცდა სტრესი? რატომ გამოდიან ბავშვები გამოცდიდან განერვიულებულები, ძალა გამოცლილები, უხასიათოდ?
წლების განმავლობაში სახლში თუ სკოლაში, ყოველი “დაჯექი იმეცადინე”-ს, ყოველი არ ნასწავლი მასალის, ყოველი გაცდენილი გაკვეთილის შემდეგ რომ ეროვნული გამოცდებით აშინებენ და ემუქრებიან ბავშვებს, ამ მართლაც მნიშვნელოვან ეტაპს რომ ბედნიერები ვერ შეხვდებიან, გასაკვირია ეს?
ბავშვობიდან დიდობაში გადასასვლელ საცალფეხო ხიდზე რომ გადადის მოსწავლე, თანადგომა უფრო სჭირდება თუ ნიშნისმოგება?! ცალკე მასწავლებელი ეტყვის, ხომ გეუბნებოდი – შემოდგომაზე ითვლიან წიწილებსო; ცალკე დედა იმუქრება – ერთი შედეგები გავიგო, მერე ნახავ შენო. გავა მერე ეს ბავშვი გამოცდაზე, ისე გავა რომ არავის სჯერა მისი, არავინ ენდობა, არავის აქვს მისი იმედი. გავა და ან საწერკალამი აუფეთქდება სიცხეში და ან ფეხები დაუსველდება წვიმაში – ეგეთ ქალაქში ცხოვრობს, სადაც უფროსებმა სანიაღვრე სისტემები ვერ გააკეთეს და კალმებშიც ფულს ზოგავენ. მაინც მოახერხებს, დაწერს რაღაცას და უფროსები, რომლებსაც ვერც ხარისხიანი პასტები უყიდიათ და ვერც ქალაქი მოუწესრიგებიათ, იმაზე ედავებიან – რატომ მხრებში გამართული, ომახიანად არ გამოდიხარ გამოცდიდან, რატომ ხარ დაბნეული და ძალა გამოცლილი, გულს რად მიხეთქავო.
აბიტურიენტები დაძაბული ფსიქიკით შედიან გამოცდებზე, თითქოს ამაზე უარესი აღარაფერი მოხდება მათ ცხოვრებაში. ბოლოს და ბოლოს, რა არის სანერვიულო – ზის და წერს. თუ რამე იცის – დაწერს თავისთვის, წყნარად და მშვიდად. არც სათვალის ზემოდან გადახედავს გამომცდელი, ვერც ძალით ჩაჭრას დაუპირებენ. რაც ისწავლა ჩააბარებს და გამოვა. რა არის აქ გულის გასახეთქი?! ან ქოლგით ხელში გარეთ ლოდინი რად უნდა?
– რომ ვერ ჩააბაროს? შესაძლოა, ეროვნული გამოცდები მართლაც ცხოვრების დიდი გზაჯვარედინია, მაგრამ ამით არც იწყება და არც მთავრდება ცხოვრება. სხვა უამრავი საშუალება არსებობს განათლების მისაღებად.
ახლა ნერვიულობას აზრი აღარ აქვს.
ნერვიულობა იქამდე სჯობდა, იმ 12 წლის განმავლობაში. როცა არ სწავლობდა ან არ ასწავლიდნენ ან არ გიჯერებდათ ან არ გეცალათ! და კიდევ ბევრი ან, მაგრამ მაინც ჩუმად იყავით, რომ ნერვები არ მოგშლოდათ.
ახლა ჩახუტების და პოზიტიური ემოციების გაცვლა-გამოცვლის დროა. ის დრო, ამდენი წელი რომ აშინებდით ბავშვებს – გახვალ ეროვნულ გამოცდებზე და მერე მე გავიცინებო!!
იცინეთ ახლა.. რა განერვიულებთ?!

Uncategorized

სკოლა – ლიმუზინი – შარვალი და კოსტუმი

მეგი კავთუაშვილის ბლოგი

მე რომ სკოლის მასწავლებელი ვიყო არ წავიდოდი მე-12 კლასელების ბანკეტზე. შემრცხვებოდა მოსწავლეების და მათი მშობლების.  რაც ჩემგან სკოლის კედლებში უნდა მიეღოთ,  რეპეტიტორებისგან რომ ისწავლეს. რაშიც სახელმწიფომ მე ხელფასი გადამიხადა, იგივე ცოდნის ყიდვა მშობლებს რომ სხვაგან მოუხდათ. რა დროშიც მე უნდა მესწავლებინა, ის პერიოდი უშედეგოდ დასრულდა და დამატებითი დროის დახარჯვა მოუხდათ ბავშვებს.

ვერ წავიდოდი ბანკეტზე და ჩემ „ქეიფ-დროს ტარებაში“ კიდევ დამატებით   ვერ დავახარჯინებდი ნასესხებ ან სიმწრით ნაშოვნ ფულს მოსწავლეების მშობლებს.

გულშემოყრილი დამხვდა ჩემი სტილისტი. გამოვკითხე, რა გჭირს, ხომ მშვიდობა გაქვს-მეთქი. ჩაეცინა, ჩემი ბიჭი სკოლას ამთავრებს და საბანკეტოდ 400 – 400 ლარს აგროვებენო. დამრიგებელს უთქვამს, ყველა მასწავლებელი უნდა დავპატიჟოთ და ლიმუზინები ვიქირაოთო. თან შარვალ-კოსტუმიც საყიდელი გვაქვს და ვის ვესესხო ფული, იმას ვფიქრობო. გლდანში ხდება ეს.

რა ბანკეტი, რა მასწავლებელი, რა ლიმუზინი, რა შარვალ-კოსტუმი..

თუ დედამიწაზე არ ვარ „შემომილაწუნეთ“ !

View original post

საზოგადოება · სოციალური

“შენ, რომელიც ახლა იზრდები, შეგიძლია შეცვალო ტრადიციები” – წერილი პატარა გოგონებს

ქართული წესით ოჯახი მარტივი სქემა არ არის. ამიტომ ფრთხილად, ვიდრე ამ გადაწყვეტილებას მიიღებდე! აქ ოჯახის კეთილდღეობისთვის მხოლოდ ცოლ-ქმრული სიყვარული არ კმარა. იმ ბიჭის დედაც უნდა გიყვარდეს, მამაც, დაც, ძმაც, ახლო და შორეული ნათესავებიც. რაც უფრო დიდია ოჯახი, მით უფრო მეტი უფროსი ეყოლება, ამიტომ ბევრი უნდა მოითმინო, ბავშვების გულისთვის ყველაფერი აიტანო, მაგ ლამაზ თავზე წისქვილის ქვაც დაიტრიალო, თვალების დახუჭვაც უნდა იცოდე და სმენის დახშობაც, რომ ვერც ღალატი დაინახო და ვერც ჭორები მოისმინო შენს “წმინდა” ოჯახზე. მერე ნათესავები რომ გესტუმრებიან სახლში და შენი ხელებით გაშლილ სუფრასთან შეჟუჟუნდებიან, სხვა ქართველ ქალებთან ერთად გადღეგრძელებენ, როგორც ყველაზე მომთმენ არსებას დედამიწაზე. შენ ამ დროს ბედნიერად გატრუნული უნდა იჯდე და თავი აქნიო, დანანებით. ასეთია ჩვენი ტრადიცია.

შენ ახლა ძალიან პატარა ხარ და არ იცი, რომ ბოლო 5 წელიწადში ოჯახური ძალადობის ნიადაგზე 55 ქალი გამოასალმეს სიცოცხლეს. ჯერ არც ის გესმის, რომ ჩვენნაირი პატარა ქვეყნისთვის ეს შემაშფოთებელი რიცხვია. არც ის გესმის, შენი ბაბუების თაობა 37 – მანეთად რომ ღალატობდა ოჯახს, “პასტაიანკა” რომ ყველამ იცის რას ნიშნავს და ამის მიუხედავად ერი უტიფრად ზეიმობს ოჯახის სიწმინდის დღეს..

შენ, რომელიც ახლა იზრდები და ის ბიჭი, რომელიც ახლა იზრდება, შეძლებთ ქართული ოჯახი აქციოთ წმინდად. და მე ამ თაობის წარმომადგენელი გთხოვთ თქვენ, მომავალ თაობას –  არ გაუშვათ ეს შანსი ხელიდან.

ვნების დასაოკებლად ოჯახს ნუ შექმნით. ოჯახისთვის უფრო მყარი საფუძველია საჭირო. დაოჯახდით მაშინ, როცა გექნებათ თქვენი საქმე; როცა ერთმანეთთად თავს გამორჩეულად კარგად იგრძნობთ; როცა ერთმანეთთად დასამალი არაფერი გექნებათ; როცა ერთად “ბაზარში” სიარულიც ჟრუანტელს მოგგვრით; როცა მზად იქნებით, დაღლილებმა და დაქანცულებმა ერთმანეთის მაგივრად მთელი ღამე არწიოთ ბავშვი. როცა გაიაზრებთ, რატომ უნდა იაროთ ერთად სკოლაში მშობელთა კრებაზე; როცა შეძლებთ, ბავშვების გულისთვის დაისვენოთ სუფთა ჰაერზე, მოსაწყენ ადგილებში, თუნდაც ერთმანეთის სოფლებში, თუნდაც ერთმანეთის მშობლებთან. როცა მზად იქნებით გაინაწილოთ საოჯახო საქმე და ეს ტვირთი კი არა ყოველდღიური სიამოვნება იქნება.

მერწმუნე, დედამიწაზე არავინ არის ვალდებული გემსახუროს მას შემდეგ, რაც სრულწლოვანი გახდები. არც ქმარი – ოჯახი არჩინოს, არც დედამთილი – შვილები გაგიზარდოს, არც დედა – ყოველ დაძახებაზე შენთან გაჩნდეს და შენი მოვალეობები გადაიბაროს.

სიტყვიერადაც არ დათანხმდე, თუ ვინმე გეტყვის, რომ შენი საქმე ბავშვების გაზრდა და სახლის მოვლაა, დოვლათი კი ქმარს უნდა შემოჰქონდეს ოჯახში. შენს მაგივრად გაზრდის შენ შვილებს ან შენს მაგივრად იზრუნებს სადილ-ვახშამზე. გახსოვდეს, შენ ამისთვის მძიმე ხარკის გადახდა მოგიწევს და როცა ამას მიხვდები, გვიანი იქნება! ამიტომ, როცა ოჯახს შექმნით, თავიდანვე აიღეთ პასუხისმგებლობა და გადაინაწილეთ ფუნქციები ისე, რომ ერთად ნაშოვნი ფულსაც ქონდეს გემო და ღიმილ-ღიღინით ერთად მომზადებულ ვახშამსაც.

არავის მისცე უფლება ჩაერიოს თქვენს ცხოვრებაში, გააფუჭოს თქვენი ურთიერთობა, გააცივოს თქვენი გრძნობები.

მშვიდად შეხვდი როცა გკითხავენ – რატომ არ ცხოვრობ დედამთილთან? რატომ არ დაარქვი შვილს მამამთილის სახელი? რატომ არ რჩები ფეხმძიმედ? როდის აჩენ მეორეს? მესამეს? ბიჭს? გოგოს? და ა.შ. ნუ გაბრაზდები ამ კითხვებს რომ მოისმენ – გაუღიმე და უთხარი, რომ ეს შენი პირადი საქმეა, მათ კი თავიანთ საქმეებს მიხედონ.

თუ გეტყვიან, რომ შენ მათ ოჯახში შეხვედი, არ დაიჯერო! შენ შენს ოჯახს შექმნი და არავის ოჯახის დამატებითი წევრი არ გახდები!
შენ შეგიძლია, შექმნა პატარა ავტონომია დიდ ოჯახში, ცალკე სახლის, ცალკე ოთახის, ცალკე სივრცის სახით. თუ “ოჯახის ინტერესების” სახელით ვინმე შენს პირად ცხოვრებაში ჩარევას მოინდომებს, არ მისცე ამის უფლება!
თუ რომელიმე ჩვეულებაზე მიგითითებენ, რომ ეს მათ ოჯახში არ ხდება, უთხარი რომ ამიერიდან მოხდება! თუ რომელიმე ოჯახური ტრადიცია შენთვის მიუღებელი აღმოჩნდა, ნუ მოგერიდება შეპასუხება, რომ შენ ოჯახში ის ტრადიციები დამკვიდრდება, რასაც თქვენ ორნი ჩათვლით საჭიროდ.
ნურც შენ გადაწყვეტ “სტენკის დადგმას” და დალაგებულის ხელმეორედ დალაგებას. ეს წვრილმანია, ნუ მოცდები წვრილმანებზე.

შენ, რომელიც ახლა იზრდები იმაზე ძლიერი ქალი იქნები, ვიდრე იყო დედა, ბებია, იმის დედა და იმის ბებია…

შენ, რომელიც ახლა იზრდები შეგიძლია უკეთესობისკენ შეცვალო ტრადიციები!

Uncategorized

სიყვარულს(ა) მალვა უნდა?!

არის ხოლმე მომენტები, გინდა ქუჩაში გავარდე და იყვირო, რომ გიყვარს. მერე გახსენდება, ინტიმური ამბების გულის გარეთ გატანა არ ღირს – საქირქილოდ და საღიმილოდ არ გემეტება შენი გრძნობები. იცი, ასი წლის მერეც ემახსოვრებათ და საჭიროების შემთხვევაში ნიშნის მოგებითაც წამოგაძახებენ – აი, ეგეც შენი სიყვარულიო!

სადღაც, გონების მიყრუებულ კუნჭულში ის აზრიც ბჟუტავს, ბავშვობაში რომ დაგარიგეს, გოგომ ბიჭს სიყვარული არ უნდა აუხსნასო!
მერე მეზობლის ჩერჩეტი ქალი გახსენდება, ხატზე რომ იფიცებს თავისი ქმრის პატიოსნებას, ქმარი კი მის ჩუმად ყველა კაბიანს ეტორღიალება.
ამ და სხვა მიზეზებით საგულდაგულოდ ვმალავთ გრძნობებს. როგორც სექსი დილის მზით განათებულ ოთახში, ისე გვესირცხვილება სიყვარულის საჯაროდ გამოხატვა. (მაინც და მაინც, თქვენ თავზე ნუ მიიღებთ 😉 ) თითქოს ქორწინება სიყვარულის წერტილია, თითქოს ერთნაირად გრძელდებოდეს მერე ყოველი დღე.
ვმალავთ სიყვარულს, ყველაზე დიდ პოზიტივს დედამიწაზე და ვასხივებთ სევდას, ბრაზს, დაღლას, ნეგატივს. უარყოფითი ემოციები უფრო “იყიდება” ჩვენში, არადა სიყვარულის ბოლსაც უნდა გამოშვება, გული რომ არ გაგლიჯოს და არ გადმოვიდეს საგულედან. უნდა გამოშვება, იმიტომ რომ “მოწამლო” სხვებიც, გადასდო სხვებსაც..
სიყვარული გადამდებია და მალვა რომ არ უნდოდეს, რომ არ გვესირცხვილებოდეს, გავაძღობდით ერთმანეთს ბედნიერი ამბებით.
გეტყოდით, რომ არის შემთხვევები, როცა მეგობარი, მეუღლე და საყვარელი ერთ კაცში ერთიანდება.
გეტყოდით რომ გადის წლები, მე კი დღითიდღე ვრწმუნდები, მასთან ყოფნა ყველაზე კარგი გადაწყვეტილებაა, რაც ცხოვრებაში მიმიღია.
გეტყოდით, რომ მიხარია დროულად რომ გავიცანი – ვაი თუ, სხვა ყოფილიყო მისი ცოლი, ვაი თუ ჩემს დაგვიანებულ გრძნობას დაენგრია სხვისი ოჯახი.
გეტყოდით, რომ ათწლეულის შემდეგაც მებედნიერება მასთან ყოფნა.
გეტყოდით, რომ მე და ბავშვები ერთმანეთს ვასწრებთ, ვინ გაუღებს კარს.

გეტყოდით, რომ საღამოს ცალი ყურით ლიფტის ხმას ვუსმენ, დაკაკუნებამდე რომ მოვასწრო კარის გაღება.
გეტყოდით, რომ დილით, ცხელი ყავის სურნელი მაღვიძებს და გვიან საღამოს სამსახურიდან სახლში დაბრუნებულს ტაფაზე მიმწვარი კარტოფილი მხვდება;
გეტყოდით, რომ დილით ბავშვები ჩუმად გაყავს ოთახიდან, მე ნება-ნება გაღვიძება შევძლო;
გეტყოდით, რომ თანაბრად ვინაწილებთ მშობლობის დაღლას და სიამოვნებას.
გეტყოდით, რომ არასოდეს ვაიძულებ, გამომყვეს საყიდლებზე და არასოდეს მაიძულებს გავიღიმო, როცა უხასიათოდ ვარ.
გეტყოდით, რომ ხანდახან მინდა გავვარდე ქუჩაში და ვიყვირო, რომ მიყვარს, მაგრამ არ მემეტება თქვენთვის ჩემი ამბები. თან ბავშვობიდან დამაჯერეს, რომ სიყვარულს მალვა უნდა. ჰოდა, ვიქნები ჩემთვის ჩუმად ..
ფუ ფუ ფუ თვალი არ მეცეს 🙂

საზოგადოება · სოციალური

როგორ სქელდებოდა გულზე გარსი

მშიერი ბავშვების სიმღერა; მშობლების გოდება, როგორ ენატრებათ ხორცი და ტკბილეული მთელი წლის განმავლობაში; ფეხებმოკვეთილი ბებო, წამალი რომ არ აქვს და ჩირქი გადმოსდის ჭრილობებიდან; საწოლზე უძრავად მწოლიარე გოგონა კიდურების ნაცვლად ხის ტოტების მსგავსი ღერები რომ აქვს და დედას ეხუტება ჩვენი ვიდეო კამერის განათებით შეშინებული; შეზღუდული შესაძლებლობის ახალგაზრდა ქალი ეტლში, ლამაზი ზღვისფერი თვალებით 22 წელია ფანჯრიდან რომ უყურებს სამყაროს, გარეთ კი იმიტომ ვერ გადის, რომ კორპუსს პანდუსი არ აქვს. ერთარდეთი პატრონი მოხუცი დედა კი ვეღარ ძრავს 34 წლის შვილს. სამშენებლო კომპანიის უპასუხისმგებლობით დაზარალებული ხანშიშესული კაცი საპროტესტო აქციაზე, თვალებში რომ მიყურებს და თითქმის მიყვირის – “კიბო მაქვს, კიბოო!! ჩემ ნაყიდ სახლში შესვლას ვეღარ ვასწრებ”……..
რამდენი კიდევ, ალბათ ასი ან ასი ათასი ასეთი ისტორია, მე რომ თქვენამდე ისე უნდა მოვიტანო, ჩემში არ უნდა შემოაღწიოს.. ყოველი ჩანაწერიდან საუკეთესო მომენტები უნდა შევარჩიო, გავშიფრო, დავამონტაჟო და მერე თქვენც გაგიზიაროთ. ემოცია ისე უნდა მოვიტანო თქვენამდე, ჩემში არ უნდა გაიაროს, არ უნდა შემეხოს, არ მაქვს ამის უფლება.

სინამდვილეში მანგრევს და მანადგურებს ეს ემოცია.

ცოტა მრცხვენია ამას რომ ვწერ – რამდენჯერ მიტირია გულში, რამდენჯერ რეალობაში, რამდენჯერ ღამით, რამდენჯერ მანქანის უკანა სავარძელზე უკან დაბრუნებისას. რამდენჯერ დამირიგებია ჩემივე თავი – დამშვიდდი, ახლა ამის დრო არ არის, სხვა რამეზე იფიქრე!! შენგან თანაგრძნობაზე მეტად სხვა რამე სჭირდებათ-მეთქი!!
ნელ-ნელა ვატყობ გული მეყინება. ცრემლები შრება, რეაქციები მინელდება. საუბარს ტვინი ისმენს, გული აღარ. ვუყურებ მათ გაჭირვებას და თანაგრძნობის ნაცვლად ვფიქრობ ინტერვიუ რა კადრებით გადავფარო, სად მოვჭრა და სად გადავაბა ნათქვამი.
თითქმის ყოველთვის, ასეთ ოჯახში მოხვედრის შემდეგ ცოტა ფულს ვაგროვებთ, საჭმელს, ტკბილეულს, წამლებს ვუტოვებთ. უფრო ჩვენ გულს ვშველით, თორემ, ვიცით ცოტა ხანს ეყოფათ ძღვენი.
საბედნიეროდ, ყველა დროის მთავრობა მყისიერად რეაგირებს ტელევიზირში ნანახ საცოდაობაზე. რეკავენ მსხვილი ბიზნესმენებიც, პატარა კომპანიებიც, სიუჟეტების გმირების ნომრებს ითხოვენ. მოქალაქეებს მოაქვთ საკვები, ტანსაცმელი, გვთხოვენ მივაწოდოთ გაჭირვებულებს. ეს გვაძლებინებს, ალბათ.

გული კი მიქვავდება თანდათან, ჯავშანს იკეთებს და ცდილობს ემოციები არ მიიკაროს. წლებმა მასწავლა, რომ ადამიანებს ჟურნალისტისგან თანაგრძნობაზე მეტი ჭირდებათ და თუ არა გასქელებული გარსი გულზე, ძნელია მათი მოლოდინების გამართლება.

Uncategorized

ქაოსი შიმშილის სახელით

მეჩქარება, 16:00-ზე შეხვედრა მაქვს ჩანიშნული, სულ 15 წუთია დარჩენილი. დგას ჩემს უკან “ოპელი” და მძღოლი არ ჩანს. ჩაკეტილი ვარ. 5 წუთიანი უიმედო ტრიალის შემდეგ მივხვდი,  დაცდას აზრი არ ქონდა. დომინოს პრინციპით დამენგრეოდა ყველა გეგმა და გავიქეცი ფეხით, მერე ტაქსით. საქმე რომ მოვილიე, დავბრუნდი ჩემს მანქანასთან. ისევ ისე დგას “ოპელი”, ამჯერად პატრონთან ერთად. ამ დროს ერთადერთი სურვილი გაქვს, არ დავწერ, ისედაც გეცოდინებათ. მაგრამ..

შუახნის კაცი, მოკლე შარვლით, გაცრეცილი დიდი ზომის ქურთუკით, საბარგულს მიყუდებია. პირში სიტყვები ვერ მოვაგროვე, ისე უმწეოდ გამოიყურებოდა ჩემი გამბრაზებელი. გავაღე მანქანა და გაწიე მეთქი, ვთხოვე.

“- ხო გავწევ რა იყო, არ არი სხვა ადგილი” – უკმაყოფილოდ აზოზინდა.
“- ადგილი რომ არ იყო, 200 მეტრის დაშორებით გავაჩერე და თქვენც რო გადადგათ 2 ნაბიჯი რა მოხდება, ან ნომერი მაინც დაგეტოვათ მანქანაზე”
“- ნეტა შენა რაა.. მეტი პრობლემა რო არა გაქვს!”
“- თქვენ შემიქმენით დღეს პრობლემა.” – ჩემთვის ჩავილაპარაკე.
“- აესე რაა.. წაისმევენ პომადას, მოაჯდებიან მერსედესებს და კიდე შენა ხარ დამნაშავე” – არ ჩქარობს წასვლას.
” – ცოტა დრო მაქვს, გამაცალე მანქანა” – ავუწიე ხმას. სადღაციდან მესმის:
“- გაჭირვებული კაცია, რას დასჩხავიხარ”- ნაცნობი გამოესარჩლა.
“- რაკი გაჭირვებულია წესების დარღვევა შეუძლია?”
“- წადი რა, გაიარე. შარზე ხარ. შენ რა იცი ხალხი როგორ ცხოვრობს, შენ ლუკმა-პური უნდა გქონდეს საშოვნელი და მერე გნახავდი ერთი !!!”
ბოლომდე ვერ მივხვდი, რა კავშირი იყო ლუკმა-პურის შოვნასა და მანქანის არასწორ პარკირებას შორის ან რატომ ჩათვალა რომ მე არ მაქვს “ლუკმა პური” საშოვნელი, მაგრამ გავჩუმდი. აზრი არ ქონდა – შენ მარჯვნივ ხარ, ისინი მარცხნივ არიან. ან პირიქით. ხმას ამოიღებ და ისევ შენ გამოდიხარ უზრდელი, უგულო, თავში ავარდნილი გულქვა დედაკაცი.
ქვეყანაში ქაოსია, რომელსაც ლუკმა-პურის შოვნის სახელით გამართლება აქვს.
გარევაჭრობას ვერაფერს ვუზამთ, ბაზრის ქირას ვერ იხდიან მოვაჭრეები. მეტროს ამოსასვლელებთან დაყრილ მეორადი ტანსაცმლის გროვებს უნდა შევეგოუთ, იმიტომ რომ შია ხალხს.

delizi.jpg
“ელიავას” ბაზრობის ნაცვლად ცენტრალური პარკი ვერ გაკეთდება, გარეუბნებში ვინ წავა ქვიშა-ხრეში-ცემენტისთვის! მტკვრის პირას თუ თაბაშირ-მუყაო არ იყიდე, რაა მამული.
ტაქსებზე ლიცენზიას ვერ შემოვიღებთ, სად აქვთ ამდენი ფული საწყალ მძღოლებს?
სავალდებულო ტექდათვალიერებას ვერ დავაკანონებთ, რა ქნას ხალხმა, საიდან მოიტანონ ახალი მანქანები?
გზა უნდა გადაჭრან, ხიდზე ვერ ავლენ, ამდენ საფეხურს რა აივლის?
წითელზე ვერ გაჩერდებიან, ეჩქარებათ!
ავტოფარეხი რომ ჭირდებათ თორემ, ამ ნაძვს კი არაფერს ერჩის და ა.შ.
ყველაფერს გამართლება აქვს. ვიძრომიალოთ ნაგავში, ვიმგზავროთ ფახ-ფახით, ვისუნთქოთ კიბო, ვიცხოვროთ ქაოსში. მთავარია ლუკმა-პური ვიშოვოთ, რა გზებით და როგორ აღარ აქვს მნიშვნელობა.
სადამდეც ვიქნებით ვიქნებით.