ქაოსი შიმშილის სახელით

მეჩქარება, 16:00-ზე შეხვედრა მაქვს ჩანიშნული, სულ 15 წუთია დარჩენილი. დგას ჩემს უკან “ოპელი” და მძღოლი არ ჩანს. ჩაკეტილი ვარ. 5 წუთიანი უიმედო ტრიალის შემდეგ მივხვდი,  დაცდას აზრი არ ქონდა. დომინოს პრინციპით დამენგრეოდა ყველა გეგმა და გავიქეცი ფეხით, მერე ტაქსით. საქმე რომ მოვილიე, დავბრუნდი ჩემს მანქანასთან. ისევ ისე დგას “ოპელი”, ამჯერად პატრონთან ერთად. ამ დროს ერთადერთი სურვილი გაქვს, არ დავწერ, ისედაც გეცოდინებათ. მაგრამ..

შუახნის კაცი, მოკლე შარვლით, გაცრეცილი დიდი ზომის ქურთუკით, საბარგულს მიყუდებია. პირში სიტყვები ვერ მოვაგროვე, ისე უმწეოდ გამოიყურებოდა ჩემი გამბრაზებელი. გავაღე მანქანა და გაწიე მეთქი, ვთხოვე.

“- ხო გავწევ რა იყო, არ არი სხვა ადგილი” – უკმაყოფილოდ აზოზინდა.
“- ადგილი რომ არ იყო, 200 მეტრის დაშორებით გავაჩერე და თქვენც რო გადადგათ 2 ნაბიჯი რა მოხდება, ან ნომერი მაინც დაგეტოვათ მანქანაზე”
“- ნეტა შენა რაა.. მეტი პრობლემა რო არა გაქვს!”
“- თქვენ შემიქმენით დღეს პრობლემა.” – ჩემთვის ჩავილაპარაკე.
“- აესე რაა.. წაისმევენ პომადას, მოაჯდებიან მერსედესებს და კიდე შენა ხარ დამნაშავე” – არ ჩქარობს წასვლას.
” – ცოტა დრო მაქვს, გამაცალე მანქანა” – ავუწიე ხმას. სადღაციდან მესმის:
“- გაჭირვებული კაცია, რას დასჩხავიხარ”- ნაცნობი გამოესარჩლა.
“- რაკი გაჭირვებულია წესების დარღვევა შეუძლია?”
“- წადი რა, გაიარე. შარზე ხარ. შენ რა იცი ხალხი როგორ ცხოვრობს, შენ ლუკმა-პური უნდა გქონდეს საშოვნელი და მერე გნახავდი ერთი !!!”
ბოლომდე ვერ მივხვდი, რა კავშირი იყო ლუკმა-პურის შოვნასა და მანქანის არასწორ პარკირებას შორის ან რატომ ჩათვალა რომ მე არ მაქვს “ლუკმა პური” საშოვნელი, მაგრამ გავჩუმდი. აზრი არ ქონდა – შენ მარჯვნივ ხარ, ისინი მარცხნივ არიან. ან პირიქით. ხმას ამოიღებ და ისევ შენ გამოდიხარ უზრდელი, უგულო, თავში ავარდნილი გულქვა დედაკაცი.
ქვეყანაში ქაოსია, რომელსაც ლუკმა-პურის შოვნის სახელით გამართლება აქვს.
გარევაჭრობას ვერაფერს ვუზამთ, ბაზრის ქირას ვერ იხდიან მოვაჭრეები. მეტროს ამოსასვლელებთან დაყრილ მეორადი ტანსაცმლის გროვებს უნდა შევეგოუთ, იმიტომ რომ შია ხალხს.

“ელიავას” ბაზრობის ნაცვლად ცენტრალური პარკი ვერ გაკეთდება, გარეუბნებში ვინ წავა ქვიშა-ხრეში-ცემენტისთვის! მტკვრის პირას თუ თაბაშირ-მუყაო არ იყიდე, რაა მამული.
ტაქსებზე ლიცენზიას ვერ შემოვიღებთ, სად აქვთ ამდენი ფული საწყალ მძღოლებს?
სავალდებულო ტექდათვალიერებას ვერ დავაკანონებთ, რა ქნას ხალხმა, საიდან მოიტანონ ახალი მანქანები?
გზა უნდა გადაჭრან, ხიდზე ვერ ავლენ, ამდენ საფეხურს რა აივლის?
წითელზე ვერ გაჩერდებიან, ეჩქარებათ!
ავტოფარეხი რომ ჭირდებათ თორემ, ამ ნაძვს კი არაფერს ერჩის და ა.შ.
ყველაფერს გამართლება აქვს. ვიძრომიალოთ ნაგავში, ვიმგზავროთ ფახ-ფახით, ვისუნთქოთ კიბო, ვიცხოვროთ ქაოსში. მთავარია ლუკმა-პური ვიშოვოთ, რა გზებით და როგორ აღარ აქვს მნიშვნელობა.
სადამდეც ვიქნებით ვიქნებით.

სიბერე ქართულად ანუ სოციალური დახმარების იმედად დარჩენილი მოხუცი მშობლები

სოციალურად დაუცველ ოჯახში მოვხვდი. ბევრი გაჭირვებული მინახავს, მაგრამ შემძრა, რაც იქ დამხვდა. 60 წელს გადაცილებული შეზღუდული შესაძლებლობის ქალი დანგრეულ, შუშებჩამტვრეულ ქოხმახში ღრმად მოხუც მამასთან და 13 წლის შვილობილთან ერთად ყოველდღიურად ებრძვის შიმშილით სიკვიდილს. არ აქვს გათბობა, საწოლი, მაგიდა, სკამი, კარადა… არაფერი აქვთ, რაც ოჯახს ჭირდება. მიწაყრილ იატაკზე თაგვის ცურლებში ლეიბის ნაგლეჯი გდია, წარმოუდგენელი ანტისანიტარიაა. დიასახლისი ტირის, რომ პენსია წამლებში წინასწარ აქვს დახარჯული, ახლა სოციალური შემწეობაც მოუხსნეს და ბავშვის დახმარება, თვეში 10 ლარი მათი ერთადერთი შემოსავალი. – რა მიზეზით მოგიხსნეს დახმარე? – ვეკითხები გაოგნებული – მსგავსი უბედურება ჯერ არ მინახავს. რის გამო შეიძლება ამ საცოდავებს დახმარება შეუწყვიტო.. “პლიტა” ჩავრთეო და დენის გადასახადი რომ მომივიდა, იმიტომო. გადავირიე. წავედი ჯანდაცვის სამინისტროში და მოვუყევი ნანახი და მოსმენილი. პირადი ნომერი გაგვიგე ბაზაში გადავამოწმებთო, შეცდომა არ იყოსო -შეფიქრიანდნენ. ოპერატიულად გავარკვიე. გადაამოწმეს. აღმოჩნდა, რომ იმ საწყალ ქალს 13 წლის შვილობილის გარდა, 2 ზრდასრული შვილი ყავს, ორი გოგო. და იმ დანგრეული ქოხის გარდა, დიდუბეში, საცხოვრებელ კორპუსში 3 ოთახიანი ბინა აქვთ, თავისივე სახელზე რეგისტრირებული. დაჯერება გამიჭირდა. მე თვითონ გადავამოწმე საჯარო რეესტრის საიტზე. წავედი მითითებულ მისამართზე. ფანჯრები ღია იყო, მაგრამ კარი არავინ გამიღო. მეზობლები გამოვკითხე, დამიდასტურეს რომ ბინა იმ ქალს ეკუთვნის, მაგრამ მხოლოდ მისი ქალიშვილები ცხოვრობენ.

რა გვჭირს?
ტვირთია მოხუცი მშობლები? აღარ გვჭირდება? ვიდრე შეეძლო თან რომ გვყვებოდა, ეს მისი მოვალეობა იყო და ახლა მასზე ზრუნვა სახელმწიფოს ვალია?

მეტროთი შვილთან ერთად ვმგზავრობდი. სახედამალულმა მოხუცმა ჩამოირა ტირილით, დამეხმარეთო. მშიაო. ჩურჩული მომესმა გვერდიდან – მგზავრმა მგზავრს გადაულაპარაკა – სახეს რას მალავს მერე, თუ შიაო. იქნებ არც არის მოხუციო..
– ამ ქალს შვილები არ ყავს? – კაბაზე მომქაჩა ბავშვმა.
– არ ვიცი, არ ვიცნობ. თან რა მნიშვნელობა აქვს, ცოტა ფულით დავეხმაროთ. რაკი ითხოვს ე.ი. სჭირდება. – ვუხსნი ჩუმად.
– როგორ არ აქვს მნიშვნელობა, შვილმა ხომ უნდა მიხედოს დედას – არ მეპუება.
– შეიძლება არ ჰყავს შვილი; შეიძლება ჰყავს და იმასაც შია; შეიძლება ჰყავს, მაგრამ ყურადღებას არ აქცევს. – შევეცადე ყველა შესაძლო ვარიანტი მეთქვა.
მესამემ ჩააფიქრა.
– მოხუც დედას არ აქცევს ყურადღებას? – გაოცებული მიყურებს. – შვილის უფლება რო ჩამოართვას პოლიციამ, არ შეიძლება?
– კანონი არ ავალდებულებს ადამიანს მოხუც მშობლებზე ზრუნვას. თვითონ უნდა მიხვდეს, დედ-მამა რომ ასეთ დღეში არ ჰყავდეს. მაგრამ, ალბათ, ამ ქალის შვილსაც ძალიან უჭირს და ისევ დედის დახმარება სჭირდება. – გავუმარტივე ფიქრები და იქვე, მეტროში ადამიანების თვალთვალი დავიწყე. მოზარდი გოგო-ბიჭები მხიარულად ახტებოდნენ ესკალატორის საფეხურებს. არც ყურსასმენიანი სტუდენტები გრძნობდნენ თავს ურიგოდ. 30-40 წლის ადამიანები, ცალხელში რომ პატარა ხელი უჭირავთ და მეორეში სმარტფონი ან ტელეფონში იქექებოდნენ ან ფიქრებით დატვირთულნი ელოდნენ ბაქანზე გადასვლას. აი, ორმოცდაათს ზემოთ, ვერაფერი დავინახე სანუგეშო. 

მომეჩვენა, რომ ადამიანები ასაკის მატებასთან ერთად ბეჩავდებიან და ეს არ არის მხოლოდ წლებით გამოწვეული. მომეჩვენა, რომ ჩვენთან ასაკოვანი ადამიანები იშვიათად გამოიყურებიან მხნედ, ამაყად, ბედნიერად.

რამდენიმე თვის წინ ტელეეთერში მოხუცი ქალის შესახებ გავიდა სიუჟეტი. უკიდურეს გაჭირვებაში მყოფი მარტოხელა ბებო სოციალურ დახმარებას, თვეში 60 ლარს გულსაკლავად ითხოვდა. თანამშრომლებმა ფული შევკრიბეთ, საკვები ვიყიდეთ და ჩვენს შორის ყველაზე ყოჩაღებმა გურჯაანში ჩააკითხეს სიუჟეტის გმირს. მარტოხელა ბებო სამი ვაჟკაცის დედა აღმოჩნდა. სამივე დაოჯახებული, დაწვრილშვილებული, უმუშევარი, მაგრამ მეურნეობის პატრონი. ჩვენდა გასაოცრად, ერთ-ერთი შვილი მანქანით დაგვხვდა და საჩუქრებით დატვირთული ჩანთები დედის სახლამდე მიგვატანინა . შემოესივნენ ბებოს შვილიშვილები, გახსნეს ნობათი.იმედი დავიტოვეთ, რომ ჩვენი ნაყიდი საკვებიდან რაიმე იმ ბებოსაც შეხვდებოდა და დავემშვიდობეთ.

ორ ცეცხლს შუა ვარ. არც ახალგაზრდა სიკვდილი მინდა და არც სიბერე. საერთოდ რატომ ვფიქრობ ამაზე, რა დროს სიბერეა? 2017 წელია და საპენსიო სისტემა ჯერ კიდევ არ გვაქვს. რომ მიიღონ კიდეც მეეჭვება, იმდენის დაგროვება მოვასწრო, ღირსეული ცხოვრების შენარჩუნება რომ შევძლო. რის იმედად ვართ? ვის იმედად ვართ? ასე ჩემსავით, დილიდან დაღამებამდე ხომ ისინიც შრომობდნენ, ახლა ხელებგაწვდილები რომ დგანან შუქნიშნებთან, სხედან მეტროს ამოსასვლელებთან, ტირიან ტელეეკრანების მიღმა.

ვაითუ ისეთივე სიბერე მოვიდეს, როგორიც ჩვენ მოხუცებთან მოვიდა. დაჭმუჭნული, დარდიანი, ერთფეროვანი, თავზე წისქვილის ქვა დატრიალებული, კაპიკ-კაპიკ გაწერილი და მაინც დუხჭირი სიბერე პირადი ცხოვრების გარეშე..

ემანსიპირებული ქალების რეალობა

მე მგონია, რომ ჩემი დროის ქალებთან უფრო ადრე მოვა სიბერე. ჩვენ უფრო ადრე გაგვიჩნდება თვალის ირგვლივ ნაოჭები (თუ ფილერებით არ შევივსეთ), ჩვენ უფრო ადრე გავჭაღარავდებით, ჩვენ უფრო ადრე დაგვღლის ცხოვრება.
ჩვენ ემანსიპირებული ქალები ვართ. ჩვენ აჩქარებული ტემპით ვცხოვრობთ, ჩვენ მხოლოდ ქმარ-შვილს არ ვუვლით, ჩვენ ვმუშაობთ. მთელ დღეებს სამსახურებში ვატარებთ, მერე შვილებთან გავრბივართ ბაღში/სკოლაში . ოთახებში ყველაზე ბოლოს დარჩენილი ჩვენი შვილები როდისმე  გამოტყდებიან რომ ოცნებობენ, ადრე მიაკითხო: “დედა, სიზმარში ვნახე რომ ყველა დედაზე ადრე შენ მოხვედი ჩემ ბაღში” – შენც ეტყვი, რომ აუცილებლად აუხდება ეგ სიზმარი.
ჩვენ ერთად მივალთ იმ სახლებში, სადაც არ გველოდებიან დედები და ბებიები. დღის ბოლოს, როცა სხეული დასვენებას გვთხოვს, ჩვენ ვიწყებთ სახლის დალაგებას, ვამზადებთ საჭმელს მეორე დღისთვის, ვამეცადინებთ, ვეთამაშებით, ვუვლით და ვაძინებთ შვილებს.
და მეორე დღეს, ისევ 8-ის ნახევარზე რეკავს მაღვიძარა. ისევ თავქუდმოგლეჯილები გავრბივართ სახლიდან, თან მივაფრიალებთ ნახევრად მძინარე ბავშვებს და ვტოვებთ სკოლის ჭიშკართან, სამსახურში რომ არ დაგვაგვიანდეს. დამსაქმებელს არ აინტერესებს და არც უნდა აინტერესებდეს ჩვენი პირადი პრობლემები – ჩვენ უნდა ვიყოთ კონკურენტუნარიანები. ჩვენ ყოველ ნაბიჯზე უნდა ვამტკიცოთ რომ ოჯახი და პატარა შვილები ხელს არ გვიშლიან ხარისხიანად შევასრულოთ დაკისრებული მოვალეობა.
როცა მთელი დღე დაგეგმილია და გირეკავენ, რომ შენ შვილს სიცხე აქვს – აქ წყდება ნერვების ჯაჭვი. სამსახურის საპირფარეშოში გაკეთებული მაკიაჟი დარდებს ვერ მალავს და გალიაში გამოკეტილი ლომივით გადი-გამოდიხარ ოთახში.
და თუ სამუშაო საათების შემდეგაც არ ილევა საქმე. ურეკავ ყველას, ვისთანაც დაგერეკება და ეხვეწები, მიხედოს დღეს შენ შვილს. იმიტომ რომ შენ კომპანიას ასე სჭირდება. იმიტომ რომ თითით საჩვენებელი არ გახდე – საქმე შუა გზაზე მიატოვაო. და თუ არ სცალიათ, სკოლის ჩანთა აკიდებული ბავშვით ბრუნდები ოფისში. მიუჩენ კუთხეს, მისცემ ქუჩაში ნაყიდ ხაჭაპურს და ყურში უჩურჩულებ, “გთხოვ, ცოტა ხანს ჩუმად იყავი, დე..”
ეს ჩვენი არჩევანია. 

ჩვენ არ გვინდა ის ვჭამოთ, რასაც მოგვიტანენ; ის ჩავიცვათ, რასაც გვაჩუქებენ. იქით წავიდეთ, საითაც მიგვითითებენ. ჩვენ გვაქვს ჩვენი აზრი და სურვილები. ჩვენ ვიცით, რომ ჩვენი წარმატება ჩვენი შვილების, ოჯახების, მეგობრების, საზოგადოების წარმატებაა. 

მერე რა თუ ადრე გაგვიჩნდება ნაოჭები..  მერე რა თუ დავბერდებით ადრე..

დე

მას ისევე სჭირდება დილის ძილი, როგორც მე.
მას ისევე სჭირდება სამსახური, როგორც მე.
მას ისევე სჭირდება მეგობრები, როგორც მე.
მას ისევე სჭირდება თანამეცხედრე, როგორც მე.
მას ისევე სჭირდება დასვენება, როგორც მე.
მას ისევე სჭირდება განმარტოება, როგორც მე.
მას ისევე სჭირდება თანადგომა, როგორც მე.
მას ისევე სჭირდება მოფერება, როგორც მე.
მას ისევე სჭირდება თავისუფალი დრო, როგორც მე.
მას ისევე სჭირდება საყვარელი საქმე, როგორც მე.
მას ისევე სჭირდება ლამაზი სამოსი, როგორც მე.
მას ისევე სჭირდება წყლის მიმწოდებელი, როგორც მე.
მას, ალბათ, ისევე უყვარს სახლში დაბრუნებულს ცხელი სადილი, როგორც მე.

ის დედაა.
დედა ადამიანია.
დედა არ არის მსხვერპლი.
საკუთარი გაჩენილის მსხვერპლი.
და თუ გეუბნებათ რომ ეს ყველაფერი არ სჭირდება, სცადეთ და ამ ერთხელ არ დაუჯეროთ.

იქნებ უფრო გვიან დაბერდეს დედა..